Ameliyat günü

​

Ameliyat saati geldiğinde hastanın eğer varsa gözlükleri, takma dişleri ve diğer protezleri, iç çamaşırları ve ziynet eşyaları çıkartılarak yakınlarına teslim edilir. Hasta özel bir gömlek giydirilerek sedyeye alınır ve ameliyathaneye götürülür. Hasta yakınları da kafeteryada bekleyerek ameliyatla ilgili bilgi alabilirler. Hastanın ameliyathanede geçirdiği sürenin tamamı ameliyat süresi olmayıp öncesi ve sonrasındaki hazırlık sürelerini de içermektedir.

  

Ameliyat Sonrası Yoğun Bakım Ünitesi

​

Hasta ameliyat sonrası yoğun bakım ünitesine alınır. Anestetik ilaçların etkisi altındaki hastalar uyansalar bile başlangıçta ellerini, ayaklarını oynatamayabilirler. Bu kısa sürede düzelir. Etraftaki birçok cihaz ve alarm sesleriyle hasta kendisini alışkın olmadığı bir ortamda hissedebilir. Bu aşamada hasta, hemşireler tarafından bilgilendirilir ve sakin olması yönünde telkinde bulunulur. Ameliyat öncesinde ilaçları vermek için damar yollan ve kataterler yerleştirilecektir. Yine hasta uyandığında göğsünde tüpler olacaktır. Bu dönemde hastanın ağrı duymaması için ilaçlar verilir. Eğer ağrısı olursa hemşireye bildirmesi tavsiye edilir. Ameliyat öncesinde takılan sonda ile hastanın ayağa kalkmadan idrarını yapması sağlanacak ve böbrek fonksiyonları da takip altında olacaktır. Yoğun bakımda kalma süresi ortalama 1 - 3 gün arasındadır. Ancak herkesin hastalığı, iyileşme süresi ve tedaviye cevabı değişebilmektedir. Sürekli faaliyet içinde olan, ışıkların yandığı ortamda hasta zaman kavramını kaybedebilir. Özellikle geceleri zihin bulanıklığı ve sıkıntı hissedebilir, buna hazırlıklı olmaları gerekir. Bu durum geçicidir, özellikle de hasta odaya çıktığında hızla düzelir. Odada dinlendikçe normal uyku alışkanlığına tekrar döner ve halsizlik de ortadan kaybolur.

 

Taburculuk ve Eve Dönüş

​

Açık kalp ameliyatınızdan sonra genellikle 5-7 gün içinde evinize dönecek kadar iyileşmiş olursunuz. Doktorunuz sizin durumunuzu değerlendirerek çıkış için uygun zamanı size bildirir. Eve dönüşte genellikle her ulaşım aracı ile seyahat edebilecek durumda olursunuz. Hastaların uçak ile seyahat etmelerinde sakınca yoktur. Farklı bir gereksinim varsa doktorunuz bunu size bildirecektir.

​

İyileşme Dönemi Hakkında Genel Bilgiler

​

Ameliyat sonrası ortalama 8 hafta süren bir iyileşme döneminiz vardır. Bu süre hastanın genel sağlık durumuna, hastalığın ve ameliyatın cinsine, yaşa göre değişim gösterebilir. İyileşme döneminiz içinde bazen kendinizi kötü ve yorgun hissedebilirsiniz. İyileşmenizde gerileme varmış hissi aklınıza gelebilir. Bu normal iyileşme sürecinde olabilen geçici bir durumdur. Eğer uzun sürerse doktorunuzla konuşmanız gerekebilir. İyileşme döneminiz içinde unutkanlık, uykusuzluk, iştahsızlık, duygularınızı ifade etmede değişimler olabilir. Bu tür değişimler özellikle yaşlı hastalarımızda daha sıktır. İyileşme dönemi sonunda bu yakınmalar düzelir. Eve çıktığınızda günlük normal kişisel ihtiyaçlarınızı kendiniz karşılayabilirsiniz. Evde gün içinde yatakta kalmayın. Gerektiğinde bir süre yatıp dinlenebilirsiniz. İyileşme dönemince sırt üstü yatmanız gerekir. Aynı süre içinde ağırlık kaldırmanız ve tek kolunuza vücut ağırlığınızı vermeniz doğru değildir. Günlük aktiviteleriniz ve yürüyüşleriniz sırasında kendinizi zorlamayınız. Efor kapasiteniz yavaş yavaş artacaktır. Ameliyat sonrası erken dönemde kan değerleriniz bir miktar düşüktür. İyileşme dönemi ilerledikçe kan değerleriniz normale döner sizde eski gücünüze kavuşursunuz.

Bu süreçte dikkat gerektiren bir diğer konu ise hasta ziyaretleridir. Açık kalp ameliyatı sonrasında vücudun savunma mekanizmaları bir miktar baskılanır. Siz bu dönemde kendinizi muhtemel enfeksiyon kaynaklarına karşı korumalısınız. Ziyaretleri mümkün olduğunca az ve kısa süreli kabul ediniz. Kalabalıktan kaçınınız. Nezle ve grip gibi hastalığı olanların ziyaretine izin vermeyiniz. Ziyaretlerde yakın temastan kaçınınız.

 

Ameliyat yaralarınız

​

Açık kalp ameliyatınız sonrasında ameliyatınızın cinsine göre göğüs bölgenizde ve bazen ek olarak bacağınızda kesiler bulunur. Bu kesiler ve çevresinde ağrı ve his kusuru olabilir. Hafif şişlik ve morarmalar görebilirsiniz. Ameliyata bağlı ağrılar ilk 2-2,5 aylık dönemde devam edebilir. Ancak giderek daha hafif ve daha seyrek hal alırlar. Kesilerin çevresinde olan uyuşma, karıncalanma, batma veya hissizlik tarzı yakınmalar kesiye ve damarların çıkarılmasına bağlı olarak gelişir. Bu yakınmaların sağlığınıza bir zararı yoktur, ancak 6-8 ay gibi uzun bir sürede azalıp kaybolurlar. Kesilerinizin vucudun hareketli bölgelerine gelen kısımlarında (göğüs kesisinin alt 1/3’ü, bacak kesisinin diz bölgesi) iyileşme biraz daha geç olur ve bu bölgelerde iyileşme sonrasında kabarık iz kalabilir. Ameliyat yaranız cilt ve cilt altı dokusu dışında göğüs kemiğini de kapsar. Standart açık kalp ameliyatında göğüs kemiği boyuna, ortadan ikiye kesilir. Ameliyat bitiminde tel dikişlerle kapatılır. Kemikteki yara normal bir kemik kırığı gibi iyileşir. 8 hafta sürecek olan bu iyileşme döneminde yan yatmamalı, ağırlık kaldırmamalı, vücut ağırlığınızı tek kolunuz üzerine vermemelisiniz.

Hareketle, derin nefes alma ve öksürükle göğüs kemiğinde oynama ya da ses gelme gibi bir sorununuz olursa, kesilerinizde şişlik ve kızarıklık, akıntı gibi bulgular olursa doktorunuzla görüşünüz.

 

Dikişler ne zaman alınır?

​

Ameliyat yerine ait dikişleriniz genellikle cilt altı tipi olup vücut tarafından emilebilen yapıdadır bu nedenle alınmasına gerek yoktur. Göğüs tüpü yerlerine ait olanlar ise size önerilen süre (genellikle çıkıştan itibaren 10 gün) sonunda alınması gereken dikişlerdir. Dikişlerinizi ya ameliyatınızın yapıldığı yerde ya da bulunduğunuz yerde size yakın herhangi bir sağlık kurumunda aldırabilirsiniz.

 

Ne zaman banyo yapılabilir?

​

Kesileriniz iyileşince banyo yapmanızda bir sakınca yoktur. Genellikle dikişleriniz alındıktan bir gün sonra banyo yapabilirsiniz. Oturarak, duş tarzında, vücut ısındaki su ile ve birinin refakatinde ilk banyonuzu yapınız.

 

Ne zaman araç kullanabilirsiniz?

​

Araç kullanmanız, ameliyat sonrası 6-8 hafta süre zarfında sakıncalı olduğu için yolcu olarak seyahat edebilirsiniz. Yolculuk sırasında rahat pozisyon alın ve rahat giysiler giyin. Şehirlerarası yolculuk söz konusu ise molalarda inip hareket edin veya özel araçla seyahat ediyorsanız her iki saatte bir mola verin. Uçakla yolculuk yapacaksanız, uçuşunuza izin veren bir raporu doktorunuzdan talep edin. Yolculuk sonrası bir süre dinlenmeniz uygun olacaktır.

 

Sosyal aktiviteler

​

Evde ilk 10 günü mümkün olduğunca sakin ve rahat geçirmeye çalışın. Bu dönemde ziyaretçilerin gelmesi kısıtlanmalıdır. Daha sonra, kısa süreli olmak şartı ile küçük gruplar halinde arkadaşlarınız sizi ziyaret edebilir. Yorulduğunuzda mutlaka onlardan izin isteyip dinlenin. Kitap okuma, kağıt oynama veya tv seyretme gibi aktiviteler rahatlıkla yapılabilir. Evde ilk birkaç hafta ağır bir cismi (bavul, ağır paket, çocuk vs) kaldırma, itme veya çekmekten kaçının. Yemeklerden sonra 2-3 saat süreyle egzersiz veya iş yapmayın.

 

Ağırlık kaldırma

​

Ameliyattan sonra 8 hafta süreyle 5 kg üzerindeki ağırlıkları kaldırmayın. Kaldıracağınız ağırlığı iki elinizle tutun ve vücudunuz dik durumda olsun. Göğüs kemiğinizi zorlayacak diğer aktivasyonlardan (sıkışmış kapı, pencere, kavanoz kapağı v.b. şeyleri açmak, kalçanız sabitken sağa-sola dönmek) kaçının.

 

Fiziksel aktiviteler

İyileşme döneminizde yapacağınız fiziksel aktiviteler bu dönemi daha kısa ve sorunsuz geçirmenizde yardımcı olacaktır. İyileşme dönemi hakkında genel bilgiler başlığında önerilenler çerçevesinde davranın. Nefes darlığı, göğüs ağrısı veya bitkinlik hissederseniz egzersizi sonlandırın. Tam dinlenmeden tekrar egzersiz yapmayın.

 

Yürüyüş

İlk yürüyüşlerinizi ev içinde ve düz zeminde yapmaya başlayın. Rahat giysiler giyin. Havanın uygun olduğu durumlarda dışarıda yürüyüş yapın. Çok sıcak ve çok soğuk havalarda, yüksek nem oranı olduğunda, rüzgâr veya hava kirliliği varlığında dışarı çıkmayın.
Yürüme mesafeniz ve hızınız yavaş yavaş artacaktır, kendinizi zorlamayınız. Bir başkasına ya da kendi kendinize fizik gücünüzü ispatlamaya çalışmayın, yarışma ve iddiaya girmeyin.
Sonuçta ulaşmanız gereken en az fiziksel aktivite haftada üç gün ve her seferde 45 dakika yürüyüş olmalıdır. Egzersiz bisikleti veya yürüyüş bandı gibi yardımcı cihazları kullanabilirsiniz.

 

Merdiven çıkma
Merdiven veya yokuş çıkmak daha fazla efor gerektiren aktivasyonlardır. Bu sırada daha çabuk yorulursunuz. Yorgunluk, çarpıntı hissederseniz durup dinlenin.

 

Sigara

Sigara içmek kan basıncını ve kalp hızını arttırarak arterlerin ciddi bir şekilde daralmasına akciğer dokusunda dönüşü olamayan hasara neden olmaktadır. Bu nedenle, sigara ameliyat sonrası iyileşmeyi en fazla tehlikeye düşüren alışkanlıklardan birisidir. Sigara kullanmayınız.

 

Alkol

6 hafta sonra bira, şarap, aperatif içkiler içilebilir. Şeker hastalığınız varsa ya da sakinleştirici ilaç kullanıyorsanız doktorunuza danışınız. Alkolü eğer kullanmıyorsanız hiç sorun yok. Kullanıyorsanız size önereceğimiz sıklık, miktar ve türlerin dışına çıkmamalısınız. En çok haftada iki kez alkol alabilirsiniz. Yoğun alkol içeren içkileri (rakı, viski, cin, votka, konyak vb) bir kerede en çok bir duble alabilirsiniz. Düşük alkol içeren içkileri (şarap, likör vb.) bir kerede en çok iki bardak alabilirsiniz. Bira uzun süreli kullanımda kalp kası bozukluklarına neden olduğu için önermiyoruz. Şarap (özellikle kırmızı) içkiler arasında tercih edebileceğiniz bir türdür. Bu dozun üzerinde alacağınız alkol yağ metabolizmanızı, karaciğer fonksiyonlarınızı, ilaç düzey ve etkilerini bozabilir.

Alkol ilaç niyetine kullanılacak bir madde değildir. Bu amaçla başlamayınız veya kullanmaya devam etmeyiniz.

 

Cinsel hayat

4-6 hafta süre ile cinsel ilişkilerin son derece kısıtlı olmasına dikkat edin. Ameliyat sonrası ne zaman cinsel ilişkide bulunabileceğini hastalar genelde merak eder ancak çoğu bu konuyu sormaya çekinir. Eğer 2 kat merdiveni sorunsuz çıkabiliyorsanız fizik güç olarak cinsel ilişkide bulunmanızda sakınca yoktur. Ayrıca ruhsal olarak ilişkiye hazır olmanızı ve göğüs kemiğinizi zorlamayacak şekilde davranmanızı da öneririz.

Doğurganlık çağındaki kadın hastaların gebelik konusunda doktorları ile görüşmesi gereken konular;

• Gebeliğe izin verilip verilmeyeceği,

• Veriliyor ise zamanlaması ve dikkat edilecek konular,

• Gebelikten korunma yöntemlerinden hangilerinin uygun olduğu.

 

Uyku

Her gece 6-8 saat uyuyun.

 

Ev işleri

Hanım hastalar 6-8 hafta dolmadan ev işleri veya çocuk bakımı gibi konularda tam sorumluluğu üstlenmemelidirler. Kendinizi tamamen bırakmayın. Ama aşırı yorulmamaya dikkat edin. Yardımla istediğiniz şeyleri yapabilirsiniz.

 

Varis çorabı

Bacaktan toplardamar alınan koroner by-pass hastalarının iyileşme döneminde varis çorabı kullanması önerilir. Çorap ayaklarınızda şişlik olmasını engellemek ve azaltmak için kullanılır. Ayrıca şişliği önlemek için bacaklarınızı bükmemeniz, bacak bacak üstüne atmamanız ve hareketsiz ayakta kalmamanız önerilir.

 

Varis çorabı kullanırken dikkat etmeniz gereken noktalar;

• Çorabınızı sabah yataktan kalkmadan giyiniz.

• Önerilen süre kullanıma devam ediniz.

• Çorapta kırışıklık, katlanma olmamasına dikkat ediniz.

• Gece yatarken çorabınızı çıkarınız.

• Uygun boyutta varis çorabı kullanınız.

• Çorabı giyip çıkarmak için gerekirse yardım alınız.